آسم و روش های بهبود و مقابله و رابطه آن با خواب

آسم که به عنوان یک اختلال در مجاری تنفسی شناخته می شود، یک بیماری ریوی مزمن است که بیش از 334 میلیون نفر را در دنیا تحت تاثیر خود قرار داده است. این بیماری التهابی مزمن در تماس با مواد حساسیت زا و محرک بروز می کند. علت این بیماری غیرواگیر هنوز به دقت مشخص نشده است.

آسم و روش های بهبود و مقابله با این اختلال تنفسی و رابطه آن با خواب

علائم آسم زمانی بروز می کند که مجاری تنفسی دچار التهاب و انقباض شده و نفس کشیدن را دشوار می کند. علت آسم یا دلیل شیوع و افزایش آن ناشناخته است اما برخی می گویند این می تواند ناشی از عوامل محیطی از قبیل افزایش قرار گرفتن در معرض آلودگی یا آلرژی زا های داخل خانه باشد.

افزایش شیوع این بیماری می تواند به دلیل افزایش چاقی نیز باشد که بطور همزمان درحال بیشتر شدن است. بسیاری از محققان به دنبال عاملی ژنتیک برای آسم هستند و احتمال وراثتی بودن علل این بیماری، بر این حقیقت استوار است که شخصی که عضوی از خانواده اش سابقه این بیماری را داشته باشد، بیشتر در معرض خطر ابتلا قرار دارد. علت این بیماری هرچه که باشد، وضعیتی جدی و در برخی موارد کشنده است و باید مورد توجه قرار بگیرد.

آسم و خواب

افراد مبتلا به این بیماری تنفسی از سرفه های شبانه، خس خس کردن در خواب و تنگی نفسی که خواب آن ها را برهم می زند رنج می برند. روشن نیست که آیا عاملی مربوط به چرخه خواب و بیداری مسئول این اختلالات شبانه است یا این که آیا خواب به شکلی این عارضه را تشدید می کند، و مطالعاتی که برای کشف تاثیر دقیق خواب یا چرخه زیستی بدن بر روی آسم انجام شده است به نتایجی قطعی منجر نشده است.

حتی با این وجود، بسیاری از محققان باور دارند که علائم تنگ نفسی حداقل تا حدی به علت چرخه خواب و بیداری است و از اصطلاح آسم شبانه برای توصیف پدیده افزایش علائم این بیماری در هنگام شب استفاده می کنند.

همه مبتلایان علائم تنگ نفسی شبانه را تجربه نمی کنند. افرادی که این علائم را دارند باید با یک پزشک در مورد آن صحبت کنند تا یک برنامه درمانی برای بهبود وضعیت آن ها در طول شب تنظیم شود. افرادی که به آسم شبانه مبتلا هستند باید آگاه باشند که این بیماری می تواند به بیماری های شدیدتری منتهی شده و احتمال مرگ را افزایش دهد.

چرا آسم در هنگام خواب عود می کند و شدید تر می شود؟

چندین مکانیزم پنهان وجود دارد که می تواند مشخص کند که چرا و چگونه زمان شب یه نظر می رسد که علائم آسم را افزایش می دهد. اول این که، مقاومت مجاری تنفسی در طول شب افزایش پیدا می کند، حتی وقتی که شخص بیدار است. البته وقتی فرد می خوابد این افزایش بیشتر است.

دوم این که، شواهد نشان می دهند که عملکرد مجاری تنفسی دقیقا قبل از خواب در بهترین حالت خود قرار دارد و با شروع خوابیدن افت پیدا می کند. از این رو است که هرچه یک فرد مبتلا به آسم بیشتر می خوابد اختلال شش های او نیز بزرگ تر می شود. این پدیده برای همه صادق است، اگرچه برای افراد مبتلا به این بیماری تاثیر بیشتری دارد.

این تغییرات مجاری تنفسی بطور معمول در افراد سالم موجب اختلال خواب نمی شود. با این حال، مطالعات نشان داده اند که، افرادی که به آسم مبتلا هستند معمولا اولین نشانه های بیماری خود را در هنگام خواب بروز می دهند.

کودکانی که دچار کم خوابی ناشی از آسم هستند، دچار مشکلات روانی و اختلال عملکرد در مدرسه می شوند

کودکان بیشتر در خطر هستند

اگرچه این بیماری افراد را در سنین مختلف مبتلا می کند، اما اغلب در سنین کودکی آغاز می شود و در بین کودکان بیشتر از بزرگسالان رواج دارد. برای کودکان مبتلا به این اختلال، داشتن خواب کافی اهمیت زیادی دارد. تحقیقی در آمریکا در سال 2005 نشان داد که 48 درصد از کودکان مبتلا به آسم، اختلالات خواب ناشی از این بیماری را تجربه می کنند.

همچنین این تحقیق اعلام می دارد که این بیماری یکی از اصلی ترین علت های غیبت کودکان در کلاس های درس مدرسه بوده است.

پژوهش دیگری نیز منتشر شده است که در مورد آسم شبانه در کودکان مطالعاتی انجام داده است. محققان کشف کرده اند که کودکانی که خواب آن ها در طول شب با علائم این بیماری مختل می شود، از خود نشانه های مشکلات روانی و اختلال عملکرد در مدرسه را نشان می دهند.

همچنین این محققان پی بردند که در صورتی که نشانه های شبانه این بیماری درمان شود و در نتیجه اختلالات خواب کودکان کاهش پیدا کند، بهبود عملکرد روانی و ذهنی را در پی خواهد داشت. این تحقیق و پژوهش های دیگر شواهدی را مورد تائید قرار داده اند که نشان می دهد اثرات این بیماری بر خواب و عوارض روانی محتمل ناشی از آن یکی از جوانب مهم درمان این بیماری هستند.

محرک های احتمالی

حتی اگر که علت بیماری ناشناخته است، برای فرد مبتلا شناختن عوامل محرک حمله های آسمی از اهمیت زیادی برخوردار است. برخی از محرک های رایج این اختلال تنفسی به شرح زیر هستند:

• سرماخوردگی ها
• آنفلوانزا و ویروس ها
• گرد و غبار یا کنه های غبار
• آلرژی زا ها از جمله کپک
• شوره بدن حیوانات
• دود
• بوهای غلیظ
• ورزش
• اختلال رفلاکس
• آب و هوا
• عوارض دارویی*
• غذا
• هیجانات
• خنده بلند

* داروهای محرک آسم شامل داروهای ضد التهاب (آسپرین و دیگر مسکن های دم دستی) و مسدود کننده های بتا (برای فشار خون بالا، سردردهای میگرنی و …) می شود.

نشانه ها و درمان

نشانه های بیماری زمانی بروز می کنند که مجاری تنفسی دچار التهاب و انقباض شده و تنفس را دشوار می کنند. افراد مبتلا اغلب از سرفه و به خس خس افتادن و بی نفس ماندن در طول شب که باعث مختل شدن خوابشان می شود، در رنج می باشند.

هیچ درمان قطعی برای آسم وجود ندارد اما می تواند آن را کنترل کرد. هدف همه روش های بهبود این بیماری به حداقل رساندن حمله ها و تامین تنفس طبیعی یا نزدیک به طبیعی و امکان شرکت کردن فرد در همه انواع فعالیت ها از قبیل ورزش و بازی های کودکانه است.

علاوه بر اصلاحاتی برای سبک زندگی و مدیریت خود شخص بر بیماری، اغلب افراد مبتلا از ترکیبی ازدرمان های دارویی با اثر سریع و موقتی و داروهای طولانی مدت استفاده می کنند. همچنین توجه داشته باشید که اختلال بی خوابی بعضی وقت ها یکی از عوارض این داروها می باشد. هر نوع اختلال و مشکل خواب خود یا کودکتان را با پزشکتان درمیان بگذارید.

موثرترین داروها برای آسم که تورم مجاری تنفسی را کاهش می دهند به شرح زیر هستند:

• استروئید های استنشاقی (مانند فلوتیکازون Flovent ، بودزونید Pulmicort)
• کرومولین سدیم استنشاقی (مانند اینتال Intal)
• ندوکرومیل سدیم استنشاقی (مانند تیلاد Tilade)
• اصلاح گرهای لوکترین (مانند Accolate, Singulair, Zyflo)
• آگونیست بتا 2 با ماندگاری بالا (مانند Foradil, Serevent)

و داروهایی که سریع اثر می کنند اما اثر آن ها مدت کمی یعنی حدود چند ساعت دوام می آورد به شرح زیر هستند:

• آگونیست بتا 2 سریع اثر استنشاقی (مانند Albuterol, Alupent, Maxair, Xopenex)
• آنتی کولینرژیک (مانند Atrovent, Combivent)
• استروئیدها (مانند Deltasone, Medrol, Orapred, Prelone, Pediapred)

روش های مداوا

اغلب افراد مبتلا به آسم می توانند یک زندگی سالم داشته باشند و در همه گونه فعالیتی مشارکت کنند. برای انجام این کار افراد مبتلا در کنار مصرف داروهایی که توسط پزشک تجویز شده است باید قادر باشند بعضی چیزها را شناسایی و از آن ها اجتناب کنند و زمان بروز علائم بیماری سریع اقدام کنند تا بدتر نشود. در ادامه توصیه هایی برای بهبود زندگی این افراد آورده ایم:

• داروهایتان را در زمان تجویز شده مصرف نمایید، این از اهمیت زیادی برخوردار است. بیماران باید مرتبا با پزشک خود در تماس باشند و یک رژیم درمانی که برایشان بهترین شرایط را فراهم می کند با کمک پزشک تهیه نمایند.
• استفاده از جریان سنج برای سنجش درجه جریان بازدم که در داروخانه ها قابل خریداری می باشد. بیماران آسمی باید نشانه های خود را بطور مداوم تحت نظر داشته باشند. استفاده از این دستگاه کمک می کند تغییراتی که در عملکرد ریه رخ می دهد شناسایی شود و نسبت به بروز حمله قریب الوقوع به بیمار هشدار می دهد.
• از محرک های آسم دوری کنید. ببینید چه چیزهایی باعث تحریک بیماری شما می شوند و از آن ها دور بمانید.

شواهد نشان می دهند که ممکن است بیماری آسم موجب وقوع آپنه خواب شود. از این رو بهتر است که برای تشخیص وجود این اختلال به یک مرکز خواب مراجعه نمائید.

مشاهده انواع تشک های استاندارد و طبی و طبی-فنری داتیس:

منبع